- A vitamini için koruyucu etkiye sahiptir.
- Oksijen ile bozulmayı önleyerek hücrelerin ömrünü uzatır.
- Bağışıklık ve sinir sistemini güçlendirir.
K Vitamini: Protrombin, kanın pıhtılaşmasında rol oynayan bir maddedir. K vitamini karaciğerde protrombinin meydana gelmesini sağladığından kanın pıhtılaşmasında rol oynar. Bağırsakta bulunan bakteriler bu vitamini sentezleyebilirler. Fazla miktarda antibiyotik alınması, sadece hastalık yapıcı bakterilerin değil, K vitamini sentezleyen bakterilerin de ölümüne yol açar. Bunun sonucunda da K vitamini yetersizliği ortaya çıkabilir.
Suda eriyen vitaminler: B grubu vitaminler ve C vitamini suda eriyen vitaminlerdir. B grubu olarak bilinen vitaminler genellikle besinler içinde birlikte bulunurlar. Tahıl kabukları, mayalar, karaciğer ve yeşil sebzeler B grubu vitaminler içeren en önemli besin kaynaklarıdır. B grubuna dahil vitaminler, birçok önemli enzimin koenzim kısmını oluştururlar.
B grubu vitaminler;
- B 1 Vitamini (Tiyamin)
- B 2 Vitamini (Riboflavin)
- B 3 Vitamini (Niyasin)
- B 5 Vitamini (Pantotenik asit)
- B 6 Vitamini (Piridoksin)
- B 7 Vitamini (Biyotin)
- B 9 Vitamini (Folik asit)
- B 12 Vitamini (Kobalamin)
- C Vitamini (Askorbik asit)
Vitaminler kolay bozulan moleküllerdir. Örneğin A, B 2, B 3, B 6, C, E, K vitaminleri ışıktan; A, C, D, E vitaminleri oksijenden; B 1 ısıdan; C ve E vitaminleri de demir veya bakır gibi maddelerle temastan bozulurlar.
Mineraller: Mineraller insan vücudunda büyümede, gelişmede, sinir sisteminde, vücudun asit baz dengesinin korunmasında, kasların ve organların çalışmasında etkilidir. İnsan vücudunun ağırlığını %4 - 6 kadarını mineraller oluşturur. Minerallerin görevleri ise aşağıda maddelenmiştir.
- Kanın osmotik basıncının ayarlanmasında etkilidir.
- Bazı enzimlerin yapılarına katılarak düzenleyici olarak görev yaparlar.
- Kas kasılmasında ve sinir uyartılarının iletiminde görev yaparlar.
- Kemik ve diş gibi organların yapısına katılır.
- Eksikliğinde çeşitli hastalıklar görülür. Örneğin demir eksikliğinde hemoglobin üretilemez ve anemi hastalığı meydana gelir.
Mineraller vücutta bulunan miktarlarına göre iki grupta incelenir.
Makro mineraller: Kalsiyum, potasyum, fosfor, sodyum, magnezyum, sülfür ve klordur.
Mikro mineraller: Demir, çinko, iyot, bakır, molibden, selenyum, kobalt ve flordur.
